سنگ فیروزه یکی از زیباترین و جذابترین سنگهای تزئینی به شمار میرود که در طیف رنگی آبی تا سبز یافت میشود. این سنگ از گذشتههای دور به دلیل خواص معنوی و ظاهری خاص خود، در میان فرهنگها و اقوام مختلف مورد توجه قرار گرفته است. فیروزه به صورت طبیعی در نزدیکی سطح زمین قرار دارد، اما سنگهایی که در عمق زمین هستند، به دلیل تأثیر محیط اسیدی زیر زمینی، از کیفیت پایینتری نسبت به سنگهای سطحی برخوردارند.
تشخیص فیروزه نیشابور اصل از نمونههای تقلبی، یکی از مهمترین مواردی است که خریداران باید به آن توجه کنند. سوالی که بسیاری مطرح میکنند این است که آیا فقط متخصصان سنگشناسی قادر به تشخیص این تفاوت هستند، یا افراد عادی نیز میتوانند تفاوت را متوجه شوند؟ پاسخ این است که با داشتن اطلاعات و راهنماییهای کافی، امکان تشخیص فیروزه اصل برای افراد غیرمتخصص نیز وجود دارد. در این مقاله به صورت کامل به بررسی فیروزه اصل خواهیم پرداخت با گالری سرو همراه باشید.
انواع مدل های سنگ فیروزه
انواع مدل های مختلفی برای سنگ های فیروزه طبیعی وجود دارد که شما با شناخت هر کدام به راحتی میتوانید مدل سنگ فیروزه مدنظر خود را بشناسید. در بازار معمولا 2 مدل پرطرفدار از سنگ فیروزه وجود دارد که در محصولات مختلفی مانند انگشتر و پک گلدان مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه به صورت کامل به بررسی و معرفی آن ها میپردازیم:
فیروزه عجمی (ایرانی)
فیروزه عجمی، که با نام فیروزه ایرانی نیز شناخته میشود، به عنوان یکی از مرغوبترین انواع فیروزه در جهان شهرت دارد. این نوع فیروزه به دلیل نداشتن ناخالصی و برخورداری از رنگ آبی یکدست و بدون هیچگونه رگه یا خلل، جایگاه ویژهای در بازار سنگهای قیمتی دارد. محبوبیت بالای این نوع فیروزه در ایران باعث شده تا اعراب آن را با نام عجمی بشناسند. قیمتگذاری این سنگ ارزشمند عمدتاً بر اساس طیف رنگی آن انجام میشود؛ هرچه رنگ فیروزه آبیتر باشد، ارزش آن بالاتر خواهد بود.
در علم گوهرشناسی، فیروزه عجمی به سه درجه یا گرید تقسیم میشود. گرید یک باارزشترین نوع آن بوده و گرید سه کمترین ارزش اقتصادی را دارد. به فیروزههای درجه دو در اصطلاح نیمرنگ و به فیروزههای درجه سه دنباله گفته میشود.
فیروزه شجری (عربی)
فیروزه شجری با وجود زیبایی و جذابیت خود، به یکدستی و خلوص فیروزه عجمی نمیرسد. این نوع فیروزه به دلیل دارا بودن رگهها و نقوش طبیعی از سنگ مادر، به این نام شناخته میشود. این رگهها ممکن است به رنگهای سیاه یا قهوهای باشند و بعد از تراش، به وضوح قابل مشاهده هستند. در بین اعراب، فیروزه شجری محبوبیت زیادی دارد و به آن فیروزه عربی یا فیروزه رگهدار نیز میگویند.
ارزش اقتصادی فیروزه شجری به میزان رگههای موجود در آن بستگی دارد. مهارت گوهرتراش در اینجا نقش کلیدی ایفا میکند؛ اگر نقوش پس از تراش به صورت لکه ظاهر شوند، ارزش سنگ کاهش مییابد، اما اگر این نقوش به شکل ریشهای نمایان شوند، قیمت آن افزایش خواهد یافت.
روش های تشخیص فیروزه اصل از نوع تقلبی آن
چگونه فیروزه اصل را از بدل تشخیص دهیم؟ این سوال شاید برای شما هم پیش آمده باشد روش های مختلفی وجود دارد که شما میتوانید به عنوان یک خریدار و کسی که از این نوع سنگ ها اطلاع کاملی ندارد استفاده کنید. تشخیص فیروزه اصل از تقلبی میتواند دشوار باشد، اما با استفاده از روشهای زیر میتوانید به راحتی از اصالت این سنگ اطمینان حاصل کنید. در ادامه، بهترین روشهای شناسایی فیروزه اصل را با شما به اشتراک میگذاریم:
1. وزن فیروزه
فیروزههای تقلبی اغلب از مواد ارزانقیمتی مانند پلاستیک ساخته میشوند که سبکتر از فیروزه اصل هستند. فیروزه اصل به دلیل مواد طبیعی چون مس، آلومینیوم و آهن، سنگینتر است. بافت متراکمتر فیروزه اصل را نیز میتوان با لمس کردن متوجه شد. البته این روش برای افراد مبتدی ممکن است کمی چالشبرانگیز باشد.
2. برچسب قیمت
سنگهای فیروزه تقلبی به دلیل استفاده از مواد ساده و فرآیند تولید ارزانتر، قیمت کمتری دارند. فیروزه اصل از مواد طبیعی تهیه شده و نیازمند استخراج از معادن است که این فرآیند دشوار و هزینهبر است. بنابراین، قیمت فیروزه اصل بیشتر از نمونههای تقلبی است.
3. تست خراش
یکی از سادهترین و رایجترین روشها برای تشخیص فیروزه اصل، تست خراش است. با استفاده از یک شیء فلزی مانند سوزن یا کلید، سنگ فیروزه را خراش دهید. اگر به راحتی خراشیده شد، احتمالاً تقلبی است. اما اگر سنگ مقاوم بود و خراشیده نشد، احتمالاً اصل است.
4. تست استون
تست استون نیز روشی موثر برای تشخیص فیروزه اصل است. سنگ را برای چند دقیقه در استون خیس کنید. اگر رنگ سنگ به استون نفوذ کرد و تغییر رنگ داد، به احتمال زیاد سنگ تقلبی و رنگآمیزی شده است.
5. تست تخریب
این روش برای سنگهایی که به عنوان جواهر استفاده نمیشوند مناسب است. سنگ را از وسط برش دهید و به داخل آن نگاه کنید. اگر رنگ داخلی سنگ همانند سطح آن باشد، فیروزه شما اصل است. در غیر این صورت، فیروزه تقلبی است.
6. تست سوزن
در این روش، ابتدا سوزن را گرم کرده و سپس آن را به سنگ فیروزه فشار دهید. اگر سنگ شروع به ذوب شدن یا سوختن کرد، احتمالاً از پلاستیک یا رزین ساخته شده و تقلبی است.
7. تست ناخن
یک روش ساده دیگر، استفاده از ناخن برای کشیدن روی سطح سنگ است. اگر ناخن شما بر روی سطح فیروزه گیر کرد، احتمالاً سنگ اصل است.
شرایط نگهداری سنگ فیروزه اصلی
سنگ فیروزه یکی از سنگهای ارزشمند و زیباست که برای حفظ خواص و زیبایی خود نیاز به مراقبتهای ویژه دارد. این سنگ در برابر مواد شیمیایی، اسانسهای لوازم آرایشی، نور مستقیم خورشید، آب داغ و چربیها بسیار حساس است. در صورتی که سنگ فیروزه در معرض این عوامل قرار گیرد، به مرور زمان رنگ طبیعی خود را از دست میدهد و به اصطلاح میمیرد. برای افزایش طول عمر فیروزه و حفظ زیبایی آن، رعایت نکات زیر ضروری است:
1. اجتناب از تماس با مواد شیمیایی و چرب
مواد شیمیایی موجود در لوازم آرایشی، کرمها، روغنها و حتی عطرها میتوانند به سنگ فیروزه آسیب برسانند. تماس مستقیم این مواد با فیروزه باعث تغییر رنگ و کاهش ارزش آن میشود. بنابراین، هنگام استفاده از این محصولات، از تماس آنها با سنگ فیروزه خودداری کنید.
2. محافظت در برابر حرارت و آب داغ
سنگ فیروزه به آب داغ و مواد شوینده حساس است. بهتر است هنگام شستشوی دستها یا انجام کارهای خانگی، جواهرات فیروزهای خود را از دست خارج کنید. همچنین، از تماس سنگ فیروزه با آبهای حاوی کلر که در استخرها وجود دارد، خودداری نمایید.
3. دور نگه داشتن از نور مستقیم خورشید
تابش مستقیم نور خورشید به مدت طولانی میتواند به سنگ فیروزه آسیب برساند و رنگ آن را کمرنگ کند. بهتر است جواهرات فیروزهای خود را در محیطهایی نگهداری کنید که در معرض تابش مستقیم آفتاب نباشند.
4. مراقبت از خراشیدگی
فیروزه یک سنگ نسبتاً نرم است و به راحتی دچار خراش میشود. بنابراین هنگام استفاده از فیروزه، به ویژه در انگشترها و دستبندها، مراقب باشید که در برخورد با اجسام سخت قرار نگیرد.
5. نگهداری صحیح فیروزه نیشابور
سنگ فیروزه نیشابور به عنوان یکی از ارزشمندترین انواع فیروزه، نیازمند مراقبتهای خاصی است. توجه داشته باشید که هرگونه تماس با روغن، مواد شیمیایی یا حرارت میتواند به سرعت این سنگ زیبا را از حالت زنده خارج کند و باعث افت شدید قیمت و ارزش آن شود.
سخن پایانی
باید گفت که تشخیص سنگ فیروزه اصلی نیازمند توجه به جزئیات و دقت در استفاده از روشهای مختلف است. از وزن و بافت سنگ گرفته تا تست خراش و استون، هر کدام میتوانند به شما در تشخیص اصالت این سنگ گرانبها کمک کنند. با این حال، بهترین راه برای اطمینان از اصل بودن فیروزه، خرید از فروشگاههای معتبر و متخصص است. به یاد داشته باشید که فیروزه اصل نه تنها زیبایی خاصی دارد، بلکه دارای خواص معنوی و درمانی نیز هست که تنها با حفظ اصالت آن میتوانید از این ویژگیها بهرهمند شوید.